De vader van een vriendje van mijn zoon heeft zichzelf van het leven berooft.

Mijn zoon is samen met mijn vrouw naar de begrafenis geweest. Enkele dagen later is er op het nieuws dat er een frituuruitbater uit Gent is overleden. Mijn zoon: “ Dit is een raar land, papa.  Als ge in dit land fritjes bakt en ge sterft komt ge in het nieuws maar de papa van mijn vriend niet. En mijn vriend heeft veel verdriet. Moet ik nu echt fritjes bakken om hier iets te zijn, papa?”.

Ik zit samen met enkele theatermakers over een nieuw project, ze tonen interesse en ik vertel hen over mijn werk en hoe ik dagdagelijks  in aanraking kom  met mensen die worstelen vanuit hun heden of verleden met dit systeem. Die in hoekjes en hokjes worden geduwd omdat ze stil en ongevaarlijk zijn en niet in staat om zicht te verweren tegen de schijnbare superstaat. Dezelfde beelden die de wereld werden in ingestuurd toen in Roemenië de dictatuur van Nicolae Ceaușescu omver viel kom ik met de regelmaat van een klok in ons eigen landje tegen; kinderen die worden opgevangen in een systeem waar hun emoties worden gereduceerd tot een boksbal van het systeem. Waar ze geen kind mogen zijn. Ook daar wijst iedereen naar iedereen en zijn er veel mensen die tegen de stroom in roeien en proberen het verhaal een andere wending te geven maar het systeem is rot, mijnheer. En we verbergen ons achter Europa, de Europese eenheid. Een liedje over identiteit en ons systeem blijft ongrijpbaar. De theatermakers tonen interesse. Een dialoog? Nee, liever niet. Soms zijn ze bang van een systeem, soms zelfs van een collega of nog straffer; van een gedachte. Wat gaan de mensen wel niet denken?! Het nemen van risico’s is hun achilleshiel. Theatergezelschappen houden het binnen hun kader, Sociaal artistiek focust op artistiek en in de eerste gesprekken wordt je geconfronteerd met de vraag hoe de voorstelling er uit zal zien? Kunst educatief ontwikkelt risicoloze formats om elk conflict te vermijden. Zelfcensuur is hier ferm op zijn plaats. Maar de koffie was goed en de intenties zijn er wel maar ze denken dat ze het over iets anders moeten hebben over Europa en identiteit….. Er ontploft iets binnenin me en ik zet verder de kleine mini-stapjes, dag na dag. Meer kan ik niet doen. Soms probeer ik andere te mobiliseren om mee te stappen, soms lukt het en dan weer niet.

Canvas kijkend Vlaanderen wordt wakker en is morrelend een gewetentje geschopt omdat nog maar eens blijkt dat dit helemaal niet het land van melk en honing is zoals regeringen, vakbonden, bedrijfsleiders….ons zo graag laten geloven.

Tot gisterenavond had de Canvas kijker een alibi om verder geen lastige vragen te stellen maar na de schokkende – maar oef eindelijk laten we het zien – Panorama reportage druppelen de vragen mondjesmaat op onze klei bodem. Een “cool” bijstandsteam met leden als Memphis en teamleiders slaan een man morsdood omdat hij amok maakt. Foute slag, foute plek, foute opdracht; iedereen wijst naar iedereen. De reportage laat duidelijk zien dat het rechtssysteem beeldschone mensen verdedigt maar niemand weet hoe het systeem er werkelijk uitziet laat staan hoe het werkt want het is onzichtbaar en manipuleerbaar.

Nu is er een klein puntje gelicht en wat zien we: verbijstering. Politici verschijnen op hetzelfde Canvas en zitten in een psychotische kramp al deze verhalen te verdedigen en je ziet dat ze elke morele bekommernis in comités gieten die ver van de dag van heden staan.

Ik blijf sprakeloos achter en vraag of ik niet beter fritjes kan gaan bakken?